Met de steun van de drie voorzitters van de meerderheidsfracties in de Vlaams-Brabantse provincieraad (An Hermans (CD&V/N-VA), Joël Vander Elst (Open VLD) en René Swinnen (SP.A)), legde provincieraadslid Chris Taes (CD&V) op de plenaire vergadering van 24 april 2012 een motie voor ten aanzien van de Vlaamse regering, waarbij dringend een nieuwe impuls gevraagd wordt voor betaalbaar wonen op de duurste woonmarkt van Vlaanderen.
Chris Taes ging uit van het objectieve feit dat het In Vlaams-Brabant steeds moeilijker wordt een woning of appartement te huren, laat staan te kopen. En dat niet alleen voor mensen met een vervangingsinkomen, maar ook voor mensen met een bescheiden of zelfs modaal inkomen.
De redenen hiervoor zijn volgens Taes meervoudig:
- de huurprijzen in onze provincie zijn relatief hoger dan in andere provincies, omdat de nabijheid van Brussel een grote invloed heeft op de huurmarkt in grote delen van Vlaams-Brabant;
- er is een algemene trend van steeds minder huurwoningen of huurappartementen op de markt, wat de druk op de private huurprijzen vergroot;
- de inkomensmaxima die door sociale verhuurmaatschappijen moeten worden gehanteerd zijn zo laag dat veruit de meeste inwoners hiervoor niet in aanmerking komen, tenzij ze op een vervangingsinkomen beroep moeten doen;
- er zijn te weinig woningen die via sociale verhuurkantoren worden aangeboden.
Deze situatie heeft tal van negatieve gevolgen:
- er is op de reguliere huurmarkt onmiskenbaar een verdringing van de minder kapitaalkrachtige bevolking door meer welstellende kandidaat-huurders;
- jonge gezinnen, samenwonenden of alleenstaanden vinden vaak geen betaalbare huurwoning in eigen stad of dorp en moeten noodgedwongen verhuizen naar streken waar de huur nog wel betaalbaar is;
- in sociale woonwijken waar alleen sociale huurwoningen of –appartementen worden gebouwd is er meer en meer gettovorming, omdat de gehanteerde inkomensmaxima voor kandidaat-huurders dermate laag zijn, dat er van sociale mix geen sprake meer is;
- binnen de categorie van kandidaat-huurders, krijgen mensen met een laag tot bescheiden inkomen uit arbeid (vb. €1300/maand) geen kansen meer op de sociale huurmarkt, omdat ze verdrongen worden door leefloners of kandidaat-huurders met een vervangingsinkomen. Op die manier wordt het signaal gegeven dat men best werkloos blijft om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Dat kan niet de bedoeling zijn;
- sociale huisvestingsmaatschappijen komen meer en meer in moeilijkheden omdat ze, binnen de algemene normen die voor het bouwen van huurwoningen zijn vastgelegd, onvoldoende middelen hebben om kwaliteitsvolle huurwoningen te realiseren, vermits in de bouwprijs ook de kostprijs van de grond een belangrijke rol speelt.
Taes verwees in zijn uiteenzetting naar de plannen van de Vlaamse regering, die een aanpassing van het zogenaamde ‘sociaal huurbesluit’ voorbereidt. Vlaams minister Freya Van Den Bossche kondigde dat op 23 maart jl. in het VRT-nieuwsprogramma ‘Ter Zake’ aan.
Na een boeiende discussie keurde de Vlaams-Brabantse provincieraad met 53 stemmen voor (CD&V/N-VA, Open VLD, SP.A en Groen) en 18 onthoudingen (Union des Francophones en Vlaams Belang) de volgende motie ten aanzien van de Vlaamse regering goed:
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering het sociaal huurbesluit zo spoedig mogelijk bij te sturen, zodat mensen met een laag tot bescheiden inkomen in aanmerking kunnen komen voor sociale huurwoningen. Het Vlaams Regeerakkoord voorziet dit immers voor sociale huurwoningen, sociale koopwoningen én sociale kavels. Omwille van de bestaande, te lage inkomensmaxima voor kandidaat-huurders, komen vrijwel alleen mensen met een leefloon of een vervangingsinkomen in aanmerking voor de huur van een sociale woning. Daarmee wordt een fout signaal gegeven aan kandidaat-huurders en wordt aan sociale verdringing gedaan.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering het financieringssysteem van de sociale huisvestingsmaatschappijen aan te passen, zodat bij de financiering van projecten de duurdere grondprijzen in de provincie voluit in rekening worden genomen.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering om de sociale huisvestingsmaatschappijen er toe aan te zetten om een gedeelte van hun jaarlijkse realisaties te verhuren of te verkopen als bescheiden woningen, daarvoor hogere inkomensgrenzen te bepalen dan diegene die gelden of zullen gelden bij de sociale huurwoningen, en die aan te bieden als starterswoningen waarin jonge gezinnen tijdelijk, in afwachting van een definitieve woonst, kunnen wonen.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering een versnelde inhaalbeweging te financieren inzake sociale en bescheiden huurwoningen in de provincie – en meer bepaald in de brede regio rond Brussel – om op die manier sociale verdringing tegen te gaan en mensen met een laag tot bescheiden inkomen de kans te bieden in hun gemeente of stad te blijven wonen.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering, in afwachting van de bevoegdheidsoverdracht van Vlabinvest naar de provincie in het kader van de afspraken over de interne staatshervorming, een intensievere samenwerking te stimuleren tussen de Vlaams-Brabantse Investeringsmaatschappij Vlabinvest en de sociale huisvestingsmaatschappijen van de provincie, zodat de financiële middelen die bij Vlabinvest beschikbaar zijn, doeltreffender kunnen worden ingezet om kwalitatieve huurwoningen aan te bieden in een regio waarin de grondprijzen relatief veel duurder zijn dan in andere provincies. De inkomensgrenzen die gelden voor kandidaten die in aanmerking willen komen voor Vlabinvestinitiatieven (en die hoger liggen dan voor de zuivere sociale huisvestingsinitiatieven) moeten gelijkmatig worden verhoogd met de aangepaste inkomensgrenzen voor sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering om de werking van de sociale verhuurkantoren te verbeteren en aan te passen zodat meer huurwoningen via sociale verhuurkantoren worden aangeboden.
- De Provincieraad van Vlaams-Brabant vraagt de Vlaamse regering om met financiële en fiscale stimuli het privé-aanbod aan kwalitatieve en betaalbare huurwoningen te verhogen.
Een speciale en specifieke inspanning vanwege de Vlaamse regering voor het speciale en specifieke huisvestingsprobleem in Vlaams-Brabant noemde Taes tot besluit meer dan verantwoord.
