Sommige
boeken moet je al eens opnieuw ter hand nemen eer ze je echt vastgrijpen.
Dat was bij
mij het geval met het boek “Taal zonder mij” van Kristien Hemmerechts.
Ze heeft het
geschreven een jaar nadat haar man, Herman De Coninck, overleed.
De eerste
keer dat ik het las had ik vooral aandacht voor haar unieke analyse van de
strijd tussen woord en wereld, tussen de werkelijkheid van de ‘echte’ wereld en
de werkelijkheid die een dichter of een verteller beschrijft. Het is een dilemma waarin elke schrijver
gevat zit en waarvoor hij of zijn nooit een definitief antwoordt vindt. Dat was zeker het geval voor een
uitzonderlijk getalenteerd dichter als Herman De Coninck.
Ik vond de
intellectuele kracht én de emotionele betrokkenheid toen al merkwaardig.
De tweede
keer dat ik het las, was een jaar nadat mijn vrouw overleed. Nu werd ik echt geraakt door de
vanzelfsprekendheid waarmee ze haar gevoelens en gedachten over het verlies van
haar man formuleerde. Het was herkenbaar
én authentiek, tot in de meest intieme bedenkingen toe.
Het is
altijd beter een boek zelf te laten spreken dan erover te vertellen en daarom
citeer ik een kleine passage op p. 154:
“Het leven
zet ons op onze plaats. Het leven snoert
ons de mond. Het leven leert ons een
toontje lager te zingen. Het hoofd te
buigen. En dan te zeggen: dank u
leven. Dank u dat ik er even mocht
zijn. Maar dus ook niet meer bang hoeven
te zijn voor verlies, want je hebt alles verloren. Of toch veel.
De paradoxale vrijheid die verlies oplevert. Dat jij bent moeten doodgaan vooraleer ik dit
alles zo helder zie. Maar omdat ik het
nu zie, voel ik me erg dicht bij jou; jij zit in mij, voelt het in mij. Ik draag jou in mij. Kom maar: je mag erin. Ik neem je mee naar de kroeg, naar je
vrienden; ik neem je mee naar de bioscoop, naar je lievelingsrestaurant, de zee
(waar ik beloof niet te ver te wandelen); ik luister naar je
lievelingsmuziek. Hoe dood je ook bent,
ik voel je in je huis, in je kinderen, in mij.”
Het is
moeilijk om hier ongevoelig voor te blijven.
En er staan
nog vele pareltjes in. Maar die moet je
maar zelf verkennen.
Kom dus naar
de bib en haal “Taal zonder mij” van Kristien Hemmerechts uit de rekken. Zeker doen.
