zaterdag 11 november 2017

Vrede vergt respect voor rechten én plichten

Tijdens een gelegenheidstoespraak in Meerbeek, naar aanleiding van de wapenstilstand, beklemtoonde burgemeester Chris Taes (CD&V) dat een samenleving alleen vooruit kan gaan wanneer het recht op persoonlijke vrijheid en ontwikkeling gecombineerd wordt met de plicht tot solidariteit en rechtvaardigheid.

“Het is precies honderd jaar geleden dat de Slag om Passendale eindigde. Die mythische veldslag in de streek rond Ieper kostte niet alleen het leven aan tienduizenden landgenoten, maar ook aan vele soldaten van het Britse Gemenebest, van Australië tot Zuid-Afrika. Bij de vier veldslagen die tijdens de eerste wereldoorlog rond Ieper werden uitgevochten, kwamen in totaal bijna een half miljoen mensen om het leven. 500.000 mensen. Dat is ongeveer het aantal inwoners van het volledige arrondissement Leuven.

De omstandigheden waarin oorlog werd gevoerd kunnen we ons nauwelijks voorstellen. Een Brits infanterist die deelnam aan de Slag om Poelkapelle, tussen 9 en 12 oktober 1917, formuleerde het zo: “Het oorverdovende lawaai van de geconcentreerde artillerie achter ons, de niet-aflatende dreun van exploderende granaten voor ons, enorme vuurflitsen en schoten in de lucht boven ons, het geratel van mitrailleurs in de Duitse linie, de ontploffingen van kartetsgranaten uit de Duitse kanonnen; flitsende vlammen die uit de lucht neerschoten en de mannen waar ze op neerkwamen verpulverden – door zoiets omringd trokken wij op, over de desolate woestenij van modder en water en granaattrechters.”

We spreken over honderd jaar geleden. Dat is echt niet zo lang. Het is een tijd die mijn grootouders nog hebben meegemaakt. Een periode waarin gifgas door de loopgraven werd gejaagd, mensen als kanonnenvlees de dood werden ingestuurd en soldaten in doodsangst stonden te wachten in ijskoude modder op wat onvermijdelijk volgen zou.

Nauwelijks 33 jaar later zou de waanzin zich herhalen met de tweede wereldoorlog, die op een nog grotere schaal werd uitgevochten.

In Europa hebben we sinds het einde van die tweede wereldoorlog relatieve vrede gekend, maar elders in de wereld zien we nog steeds even fanatieke en destructieve krachten aan het werk die onnoemelijk menselijk leed veroorzaken. Hoe de motieven voor oorlog en geweld ook verpakt zijn, telkens gaat het om macht, economische belangen en een onstuitbaar superioriteitsgevoel.

Uiteraard moeten we ons tegen dergelijke agressie beschermen en verdedigen. En daartoe blijft een modern en vastberaden militair apparaat noodzakelijk. Maar hopelijk slaagt de wereld er op termijn toch in om te evolueren naar een humanere samenleving, naar een maatschappij waarin men zijn gelijk niet meer haalt met knots en knuppel, maar waarin men zichzelf en anderen respecteert, de dialoog aangaat en gezamenlijk beslissingen treft die niet alleen goed zijn voor het individu, maar ook voor de hele groep.

Daadwerkelijke emancipatie moet ons doen inzien dat vrede veel meer is dan de afwezigheid van oorlog. Het vergt een fundamentele mentale omschakeling waarbij het eigenbelang niet langer wordt tegengesteld aan het belang van anderen, maar waarbij het recht van elk individu om zich volwaardig te ontplooien en om gelukkig te zijn, wordt gecombineerd met de plicht om samen verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar en voor het welzijn van de bredere samenleving.

Vrede is de actieve bereidheid van mensen om met elkaar samen te leven zonder haat en zonder bitterheid. Vrede is vertrouwen geven aan mensen, vooroordelen en roddels opzijzetten, het oprecht goed menen met elkaar. Vrede, verdraagzaamheid, vrijheid en democratie, zullen in de toekomst niet vanzelf overleven. Ze zullen slechts bewaard blijven indien we er met de oudere én de jongere generaties samen in slagen enkele essentiële morele en maatschappelijke waarden over te dragen. We moeten die waarden meer dan ooit publiek durven te verdedigen, ze bij anderen promoten en de positieve krachten bundelen.

Het is belangrijk dat we ons op dat vlak laten inspireren door goede voorbeelden. Vandaag hebben we daarom Marie BAMUTESE uitgenodigd op deze viering. Marie kreeg van de Nationale Vrouwenraad de titel “vredesvrouw”. Die titel wordt spaarzaam toegekend aan vrouwen van alle leeftijden die zich inzetten voor conflictbeheersing, vredesopbouw en duurzame ontwikkeling. Marie overleefde de Rwandese genocide, de volkerenmoord van 1994, door naar Congo te vluchten. Haar overlevingstocht bracht haar naar ons land en naar onze gemeente. Na die gruwelijke oorlogservaring, pleit ze tot op vandaag voor vergeving en voor gerechtigheid voor àlle slachtoffers. Ze predikt geen haat.

Ze spreekt open over haar ervaringen en ze vraagt erkenning en bescherming voor alle mensen die vervolgd worden. Ze toont ons hoe we haat kunnen overstijgen en hoe we levensbedreigend onrecht vredevol kunnen aanpakken.

Laten we onze Oud-strijders eren door te werken aan een verantwoordelijke samenleving, die ervoor zorgt dat we samen kunnen vooruitgaan, zonder iemand achter te laten. Laat ons zorg dragen voor de zwakkeren en de stemlozen. Laat ons mensen uitnodigen zich voor de samenleving te engageren. De grootste revoluties in de wereld zijn er niet gekomen door geweld en oorlog, maar door overleg, samenhorigheid en samenwerking. Met die wetenschap kunnen we straks ook in ons dagelijks leven iets doen.”

Geen opmerkingen:

Een reactie posten