Binnenlandse zaken komt verplichtingen voor brandweer niet na

In 2015 werd een brandweerhervorming van kracht die gepaard ging met een sterke schaalvergroting van de hulpverleningszones. Het doel was de werking  efficiënter en de dienstverlening doeltreffender te maken. Of dat doel uiteindelijk gerealiseerd zal worden, moet nog worden afgewacht. Wat wél  al vaststaat, is dat de kostprijs van die hervormde brandweerdiensten fenomenaal is gestegen.

De federale overheid is wettelijk verplicht de helft van de meerkost van de hervorming te betalen en  de deelnemende steden en gemeenten de andere helft.  In de praktijk is dat echter helemaal niet het geval. 

Ondanks herhaald aandringen van de lokale partners bij minister van binnenlandse zaken Jan Jambon, komt zijn departement die wettelijke verplichting immers absoluut niet na.  Het gaat om aanzienlijke bedragen.

In brandweerzone Vlaams-Brabant West, bijvoorbeeld, is de verhouding ruwweg: 80% van de kosten voor de steden en gemeenten; 20% van de kosten voor binnenlandse zaken.

De cijfers tonen dit onweerlegbaar aan:

Jaartal                Subsidiërende overheid       bedrag (€)      percentage

2015                    lokale besturen                       27.500.000      83%

                            Hogere overheid                    5.513.186        17%

2016                    lokale besturen                       27.500.000      81%

                            Hogere overheid                    6.429.000        19%

2017                    lokale besturen                       28.435.000      80%

                            Hogere overheid                    6.948.000        20%

Vele gemeenten betalen nu reeds meer dan het dubbele aan toelagen voor de brandweerdiensten dan voor de hervorming.  Ze aanvaarden dan ook niet dat het federale beleidsniveau de verplichtingen die het zelf bij wet heeft vastgelegd, niet nakomt.

Nu het personeelskader van de nieuwe brandweerzones sterk onder druk staat, weigeren de gemeente- en stadsbesturen om nog maar eens diep in de geldbuidel te tasten voor een rekening die eigenlijk door binnenlandse zaken moet worden aangezuiverd.

De zonecommandanten van de brandweerzones wijzen de burgemeesters van de deelnemende steden en gemeenten regelmatig op hun verantwoordelijkheid in verband met de veiligheid van hun inwoners: indien de brandweerzones niet over de nodige middelen beschikken, kunnen ze hun basiswerking niet garanderen.  Die burgemeesters antwoorden nu op hun beurt dat hun steden en gemeenten financieel reeds veel méér hebben bijgedragen dan waartoe ze verplicht zijn en dat het nu aan de minister van binnenlandse zaken is om te doen wat hij wettelijk moet doen. 

Indien de brandweer in de nabije toekomst door gebrek aan middelen geen afdoende dienstverlening kan garanderen, dan zal het de schuld zijn van binnenlandse zaken en niét van de lokale besturen.  Het is hoog tijd dat na de lokale besturen, ook de federale minister van binnenlandse zaken zijn financiële verantwoordelijkheid opneemt.

Pacta sunt servanda.  Zowel in het oude Latijn als in het moderne Nederlands.